In de kleuterklas kan je dyslexie ondersteunen door een rijke taalomgeving te bieden en vaardigheden te stimuleren die later belangrijk zijn voor lezen en schrijven. Door preventieve maatregelen in te zetten, kunnen kleuters met een verhoogd risico op leesproblemen beter voorbereid aan de start komen in het eerste leerjaar. Hier zijn enkele voorbeelden van hoe dit in de praktijk kan:
1. Fonologische bewustzijn ontwikkelen
- Rijmspelletjes: Laat kinderen rijmwoorden zoeken of woorden bedenken die op elkaar lijken, zoals kat-hat en muis-huis. Dit helpt hen om klanken te herkennen en verbanden te leggen.
- Klank- en letterspelletjes: Introduceer klanken op een speelse manier, zoals door klapspelletjes waarbij ze het aantal klanken in een woord tellen. Dit versterkt de klank- en letterkoppeling, wat cruciaal is voor het leren lezen.
2. Werkgeheugen stimuleren
- Simpele geheugenspelletjes: Speel spelletjes waarbij kinderen moeten onthouden wat ze net gehoord of gezien hebben, zoals “Ik ga op reis en ik neem mee…” of korte verhaaltjes die ze moeten navertellen.
- Zing en rijm: Liedjes en versjes ondersteunen het auditieve geheugen en de klankherkenning. Door herhaling kunnen kinderen steeds beter onthouden en klanken herkennen.
Leer leerlingen opzoeken als ze het niet meer weten, zodat ze niet 'wachten' op het juiste antwoord.
3. Stimuleren van woordenschat en taalbegrip
Begin al vroeg met ankerwoorden aan te leren. Vb. De 'a' van hand. Kijk hiervoor naar welke ankerwoorden er worden gebruikt in het eerste leerjaar. Zo geef je de leerlingen eer voorsprong op hun lees- en spelvaardigheid.
4. Fijne motoriek en visuele vaardigheden versterken
Letters schrijven in de lucht, op de vloer, met iets in je hand en meer. Veel oefenen op letters in een multisensoriële manier maakt dat een lerling op verschillende manieren de letters leert vormen.
Je kan hiervoor zowel horizontaal als verticaal werken.
Horizontaal: op een tafel
Verticaal: in de lucht
Oefen zowel op deelvaardigheden (rechte lijnen, kromme lijnen) alsook op volledige letters.
5. Stimuleren van klankherkenning
Leer kleuters klanken herkennen op hun lichaam. Hiervoor kan je gebruik maken van het klinkerschema uit 'Als Spelling een Kwelling Is' van Anny Cooreman.
Dit schema is ook meteen bruikbaar in de lagere school om te leren spellen.
vb. de 'a' van hand. Toon dan je hand. Vraag nadien 'kam', laat de kinderen aanduiden op hun lichaam welke klank ze denken te hebben gehoord. De 'a' van hand of de 'e' van nek?
6. Luistervaardigheden en concentratie versterken
Geef de leerlingen blokken. Zeg een zin, laat de leerlingen een blok leggen voor elk woord dat ze gehoord hebben. Laat ze nadien de zin herhalen en de blokken woord per woord aanraken.
Je kan hetzelfde op klank niveau doen. Vooral samen de woorden en/of klanken herhalen kan enorm krachtig zijn.