Hoe leren kinderen lezen?

Het is een spannend avontuur: je kind leren lezen! Van de eerste klanken tot de eerste woorden in een boek. In deze blog ontdek je hoe het leerproces van lezen verloopt, welke stappen je kunt volgen, en hoe je als ouder je kind kunt ondersteunen.

Algemeen: Samen lezen is belangrijker dan het kiezen van het perfecte boek.

BELANGRIJKSTE TIP: Lees samen. Dit bevordert het gevoel van competentie.

Waarom is lezen zo belangrijk?

Lezen is een essentiële vaardigheid in het dagelijks leven. Het helpt kinderen niet alleen om boeken en berichten te begrijpen, maar ook om informatie in de klas op te nemen. Lezen speelt een belangrijke rol in het structureren van hun denken. Bij rekenen is bijvoorbeeld het lezen van opdrachten cruciaal. Leren lezen stelt je kind in staat om te genieten van verhalen en is tevens een sleutel tot succes op school.

Deze blog begint met de realiteit dat sommige leerlingen NIET kunnen lezen vanwege ernstige dyslexie. Daarom geven we regelmatig praktische tips over wat je kunt doen als het lezen niet lukt.

Hoe leren kinderen lezen?

Stap 1: Klanken herkennen

In de eerste fase leren kinderen klanken te herkennen. Dit vormt de basis voor het lezen. Ze ontdekken dat taal bestaat uit verschillende klanken. Door samen te praten en te oefenen, leren ze de subtiele verschillen tussen woorden te herkennen.

Koppel de klanken aan gebaren en lichaamsdelen. Lees bijvoorbeeld het woord "bal" en toon de 'a' met je hand. Op deze manier bereid je ze effectief voor op het spellen. Een boek zoals Als spelling een kwelling is, biedt een krachtig schema voor klank-tekenkoppeling.

Stap 2: Klanken en letters verbinden

Wanneer kinderen beginnen met het combineren van klanken en letters, leren ze dat elke letter een specifieke klank heeft. In het begin lezen ze letter voor letter. Dit is het moment waarop ze beseffen dat letters samen een woord vormen.

Veel leerlingen kennen vaak de eerste woorden 'vanbuiten'. Herhaling is belangrijk voor het opbouwen van zelfvertrouwen, maar zorg er ook voor dat niet alles uit het geheugen komt. Stimuleer actief het redeneren tijdens het leerproces.

Stap 3: Woorden herkennen

Naarmate kinderen meer oefenen, leren ze woorden in één keer te herkennen. Ze hoeven niet meer elke letter hardop te zeggen, wat het lezen veel vlotter maakt. Dit proces verloopt steeds automatischer en maakt lezen daardoor ook leuker!

Hoe kan je je kind thuis helpen?

Maak tijd voor verhalen

Maak elke dag tijd voor een leesmoment met je kind. Kies een vast tijdstip, zodat het snel een gewoonte wordt. Dit kan een paar minuten voor het slapengaan zijn of direct na school. En ja, ook strips tellen als lezen! Zelfs samen kijken naar een video met ondertitels kan een waardevolle leeservaring zijn.

Voorbereidend lezen (kleutertijd)

• Rijmboekjes: Lees boekjes voor die in rijmvorm zijn geschreven en laat je kind het laatste woord invullen.
• Klanken oefenen: Spreek letters uit als klanken. Zeg bijvoorbeeld "sss" in plaats van "es".
• Woorden vergelijken: Zoek woorden die op elkaar lijken of zelfs identiek zijn. Dit kan in een krant, reclamebrochure of op andere plekken.
• Zoekplaat: Zoek samen naar een afgesproken letter in een zoekplaat.
• Lezen in het dagelijks leven: Laat je kind eenvoudige woorden lezen op verpakkingen of reclameborden.

Leren lezen (1ste leerjaar)

• Kies AVI-boekjes: Zoek samen leuke boekjes in de jeugdbibliotheek die aansluiten bij het leesniveau van je kind.
• Samen luisterlezen: Volg een tekst die voorgelezen wordt. Maak hierbij gebruik van verschillende leestechnieken.

Leesvaardig worden (vanaf 2de leerjaar)

We gaan het lezen verder integreren in verschillende situaties. Breid de leesstrategieën uit en gebruik hulpmiddelen die het lezen bevorderen.

Zo kun je ICT inzetten om het lezen te stimuleren.

Compenseer en remedieer samen

• Compenseren = ondersteunen
• Remediëren = extra oefenen

Vaak wordt er te lang gewacht met het ondersteunen van het lezen, waardoor de leerling een achterstand oploopt die verder gaat dan alleen het lezen. Zorg ervoor dat elk kind teksten kan lezen die geschikt zijn voor zijn of haar leeftijd. Dit kan door het inschakelen van voorleessoftware.

Frequently asked questions (FAQs) over hoe kinderen leren lezen

1. Hoe lang duurt het voordat een kind kan lezen?

De meeste kinderen leren lezen in het eerste leerjaar van de basisschool. Het proces varieert echter per kind. Sommige kinderen leren sneller, terwijl anderen meer tijd nodig hebben. Oefening en herhaling zijn essentieel voor het leerproces.

2. Wat zijn de beste boeken voor beginnende lezers?

Begin met boeken die geschikt zijn voor de AVI-niveaus. Deze zijn eenvoudig en sluiten goed aan bij wat je kind leert. Het is echter ook belangrijk om te laten zien dat volwassenen ook blijven lezen en je kind bij dit leesproces te betrekken. Denk bijvoorbeeld aan het volgen van een recept.

3. Hoe kan ik mijn kind helpen als het moeite heeft met lezen?

Wees geduldig en moedig je kind aan. Speel met klanken, lees samen, en laat ze ook zelf kiezen wat ze willen lezen.

Zorg ervoor dat je op tijd begint met het inzetten van hulpmiddelen. Het kan tot wel twee schooljaren duren voordat een kind vlot kan werken met voorleessoftware. Als lezen moeilijk gaat in het vierde leerjaar, start dan zeker met voorleessoftware, vooral omdat er volgend schooljaar ook Frans bij komt.

4. Hoe kan voorlezen helpen bij het leren lezen?

Voorlezen vergroot de woordenschat en helpt kinderen om verhalen beter te begrijpen. Het maakt lezen leuker en stimuleert hun interesse in boeken.

Kies daarom ook voor video-lezen, samen lezen, en andere leestechnieken die voorlezen interactief en actief maken. Het draait goed uit voor jouw kind!

5. Waar kan ik meer informatie vinden over leren lezen?

Bijleren biedt verschillende trainingen aan rond lezen, waaronder Videolezen. Op onze website vind je meer informatie hierover! 

Conclusie

Als ouder kun je een belangrijke rol spelen in de leesontwikkeling van je kind. Maak van het leren lezen een plezierige ervaring door samen tijd te besteden aan boeken, spelletjes en gesprekken. Hierdoor kan je kind intrinsiek gemotiveerd worden. Hierdoor is jouw kind sneller geneigd om meer te lezen! Houd er rekening mee dat elk kind in zijn eigen tempo leert, en dat het tijdig aanbieden van extra hulp een groot verschil kan maken!